Bataan Death March
Sanggunian:
https://www.flickr.com/photos/kentuckyguard/8569696270 at
Lisensya: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode
Ang
pag-atake ng mga Hapon sa Pilipinas ay nagsimula noong Disyembre 8, 1941.
Sampung oras matapos ang pag-atake nito sa Pearl Harbor, sinunod nilang
pasabugin ang isang base militar ng Estados Unidos na nasa Clark, Pampanga.
Taong 1942,
ika-22 ng Disyembre, lumapag ang grupo ng mga sundalong Hapones sa Lingayen
Gulf. Patuloy ang paglusob nito tungo sa Gitnang Luzon hanggang sa makarating
sila sa Lungsod ng Maynila. Marami ang mga nasirang kabuhayan at kagamitan ng
mga taong naninirahan sa Kamaynilaan noong mga panahon na iyon. Daan-daang tao
ang nasaktan at namatay.
Tunay na
malakas ang pwersa ng Imperyalismong Hapon, dahil hindi inaasahan ang
pagsalakay ng malaking bilang ng mga sundalong Hapones sa Pilipinas. Dahil sa
patuloy na paghina ng alyansang Pilipino-Amerikano, nagpayo ang dating
Presidente Manuel L. Quezon kay Heneral Douglas Macarthur na gawing Open City
ang Maynila, na idineklara noong Disyembre 26, 1941. Ito ay upang maiwasan ang
mas malaking pinsala na maaaring idulot ng pag-atake sa lugar. Tuluyan ng
nasakop ng mga Hapones ang Maynila noong Enero 2, 1942.
Nanuluyan
muna ang hukbo ni Heneral Douglas Macarthur sa Bataan upang pahupain ang
nanghinang pwersa ng Estados Unidos. Ngunit sa kasamaang palad, natunton pa rin
ang hukbong namamalagi sa Bataan ng mga sundalong Hapon, kaya’t sinugod nito ang
unang linyang pandepensa ng alyansa ng Pilipino-Amerikano. Walang alternatibong
solusyon na inihanda si Heneral Douglas Macarthur, kung kaya’t dahan-dahan
silang kumilos paalis sa Bataan Peninsula upang maisalba ang bilang ng
alyansang Pilipino-Amerikano sa paglusob ng mga Hapon.
Lumisan
naman ng Corregidor ang dating Presidente Manuel L. Quezon at Bise-Presidente
Sergio Osmeña sakay ng isang submarine, upang bumuo ng labas sa
bansang-pamahalaan sa Estados Unidos. Noong Marso 11, 1942, sumunod naman na
tumakas sa Corregidor si Heneral Douglas Macarthur kasama ng kanyang pamilya,
at iba pa niyang miyembro upang pumunta sa hilagang baybayin ng Mindanao.
Sumakay sila sa isang transportasyon pandagat na tinatawag na PT-41 na palayag
papuntang Australya na pinamahalaan ni Tenyente John D. Bulkeley.
Kasabay
ng paglisan ni Heneral Douglas Macarthur sa Corregidor, ay ang pag-atas niya
kay Tenyente-Heneral Wainwright upang pamahalaan ang natitirang hukbo sa
Corregidor na tinawag na Hukbong Lakas ng Estados Unidos sa Pilipinas (United
States Forces in the Philippines (USFIP)).
Patuloy
na humina ang hukbo ng alyansang Pilipino-Amerikano na nasa Bataan, na
pinamumunuan ni Heneral Edward King Jr.. Dumanas ng matinding tag-gutom, at
dinapuan ng sakit ang iba mga sundalo. Hindi na kaya pa na lumaban ang mga
sundalong Pilipino-Amerikano kaya’t isinuko ni Heneral Edward King Jr. ang
mahigit 75,000 na hukbo sa kamay ng mga Hapones. Ito ang naging simula ng
lubusang pagpapahirap sa mga nasupil na sundalo, ang kalunos-lunos na Bataan
Death March.
Tinipon
ng mga Hapon ang mga bihag nilang sundalo, pwersahang ginapos at pinag martsa
ng 65 milya mula sa Mariveles, Bataan papuntang San Fernando, Pampanga kung
saan sila ipipiit. Hinati ng mga Hapon ang mga sundalo sa tig-isang daan na
miyembro kada grupo, nag martsa sa ilalim ng tirik na araw na walang bigay na
tubig at pagkain. Lubusan na pinahirapan ng mga Hapon ang mga bihag na sundalo.
Hindi binigyan ng medisina ang mga sugatang kalalakihan bagkus ay binugbog,
binayoneta, at ang karimarimarim na pagpugot ng ulo sa mga hindi na kaya na
magpatuloy magmartsa. Walang awang pagpaslang at pagbaril ang ginawa ng
Imperyalismong Hapon sa mga sundalong nanghihina at tumumba sa gitna ng martsa.
May isang kaso ng mga sundalong sumuko na may bilang na 350, ay walang awang
pinaslang sa ilog. Bigkas ni Tenyente-Kolonel Masanobu Tsuji, marapat lamang
ang trato na ito sa mga sundalong Pilipino-Amerikano dahil sila ay mga
bastardo. Nararapat lamang itong pahirapan, dahil hindi ito nararapat na
respetuhin.
Mula
sa San Fernando, Pampanga, bumiyahe patungo sa Capas, hanggang sa makarating
sila sa piitan ng Kampo ng O’Donnell. Tinatayang bilang ng 7,000 ang namatay sa
gitna ng pag martsa. Ang mga bihag na sundalong Pilipino-Amerikano ay ipinadala
sa Hapon para maging trabahador sa barkong tinawag nilang Hellships. Marami ang
namatay na mga sundalo dahil sa sakit habang lulan sila ng barkong Hellships.
Ang
Corregidor na lamang ang natitirang kanlungan ng alyansang Pilipino-Amerikano,
ang huling balwarte nila mula sa mga Hapon. Isa itong isla na matatagpuan sa
entrada ng dagat-dagatan ng Maynila. Ngunit patuloy ang pagbomba ng mga Hapon
dito kung kaya’t walang laban na sumuko ang mga Pilipino at Amerikanong depensa
ng Pilipinas.
Taong
1942, ika-6 ng Mayo, tuluyan ng isinuko ni Tenyente-Heneral Jonathan Wainwright
ang labanan sa Corregidor sa Imperyalismong Hapon. Mahalaga sa mga Hapon ang
pag-angkin sa Corregidor dahil balak nila itong gamitin sa kanilang kampanya.
Nagsilbi ito na kanlungan ng kanilang pandigmaang armas.
Kalunos-lunos
ang dinanas ng mga Pilipino, pati na rin ng mga Amerikano, sa kamay ng
Imperyalismong Hapon. Ang pagtindig at pagdepensa sa Pilipinas hanggang sa huling hininga. Maraming nasawi,
binawian ng buhay sa karimarimarim na pamamaraan. Makikita sa artikulong ito
kung gaano kalupit, at walang awa ang mga Hapon sa ating mga sundalo noong mga
panahon na ito. Namatay sila para sa bayan. Itinaya ang buhay upang ilaban ang
Pilipinas.
Mga Sanggunian:
-
http://malacanang.gov.ph/75587-fall-of-corregidor/
-
https://thestrategybridge.org/the-bridge/2018/4/10/the-battle-of-bataan-and-the-bataan-death-march
-
https://www.nationalww2museum.org/war/articles/liberation-of-philippines-cecilia-gaerlan
Criscelle Magallon (Article)
Mga Komento
Mag-post ng isang Komento